|
| zaterdag 1 november 2008 | |||||||||
|
Het was een ijdele hoop, de wens vorige maand, dat iedereen aanwezig zou zijn! Fem en Hans moeten helaas verstek laten gaan. Ze missen daarmee de vele getoonde werkstukken en de interessante gesprekken die daaruit voortvloeien.
Frans heeft Goddijn’s boekmodellen 13, 14 en 15 klaar (op de foto afgebeeld van rechts naar links!) en aan de hand van zijn boeken komt het gesprek o.a. weer eens op het gebruik van notenklontjes, waarmee je die mooie bruine kleur in de stijfselmarmers kunt maken. Frans herhaalt dat je die notenklontjes o.a. bij Jacob Hooy kunt kopen, maar via internet kun je nog veel meer verkoopadressen vinden en ook klontjes in andere kleuren. Oorspronkelijk werden deze notenklontjes gebruikt om hout te kleuren. |
|||||||||
 |
|||||||||
|
boekmodellen gemaakt door Frans, van links naar rechts: model 15, 14 en 13
|
|||||||||
|
Boekmodel 13 is een band met kartonnen platkernen, een Bradelband of ‘in carton gemaakt’ uit de 19de eeuw. Frans heeft de platkernen bekleed met eigengemaakte stijfselmarmers en ook voor de schutbladen maakte hij bijpassende stijfselmarmers.
|
|||||||||
  |
|||||||||
|
De kleine formaten Bradelbanden werden in een doorlopend stuk karton gebonden, zoals Frans deed. De grotere Bradelbanden hebben een band die bestaat uit 3 delen, te zien in het Bradelboekmodel van Jopie, verderop in dit verslag.
|
|||||||||
|
|||||||||
|
|||||||||
|
|||||||||
|
Naar aanleiding van deze boekmodellen van Frans bespreken we de diverse methoden om papier het uiterlijk te geven van geschept papier. Het blijkt dat diverse bbc-leden dit op een verschillende manier doen. Sommigen leggen het vel papier met de rand op een stuk karton, om vervolgens het papier langs het karton af te scheuren. Het resultaat is een gerafelde rand die de scheprand prima imiteert.
|
|||||||||
  |
|||||||||
|
Anderen maken eerst een scherpe vouw aan het vel, om deze vervolgens met een vouwbeen door te 'snijden'. Het resultaat is een fijne gerafelde rand, die eveneens een scheprand goed nimiteert.
Een andere methode die toegepast wordt, is het scheuren van het papier langs een liniaal. Eerst wordt dan de buiten de liniaal stekende rand papier licht bevochtigd met een nat penseel. Door vervolgens stevig drukkend op de liniaal het papier er voorzichtig langs weg te trekken, ontstaat ook een fraaie rafelrand.
|
|||||||||
| Anton heeft de Franse band klaar. Hij vertelt hoe hij verfijningen toegepast heeft om niets te kunnen zien van randen papier of andere verdikkingen van gebruikt materiaal. Om geen werking van de kartonnen platkernen te krijgen, heeft hij de oren helemaal doorgeplakt tot aan de frontkant van de borden en vervolgens heeft hij de buitenkant van de borden en de rug ook helemaal beplakt met één vel papier. Zo wordt het kromtrekken van de borden ingetoomd! Nadat alles goed gedroogd was, is hij begonnen met de afwerking in leer van rug en platdelen. Eerst heeft hij, zoals Cambras adviseert, het leer op de rug gelijmd en gecordeerd rond de ribben, om het daarna volkomen te laten drogen, alvorens de platdelen te bekleden. Omdat hij stotend wilde werken met het marmerpapier tegen het leer, werkte hij met een liniaal om het leer in een rechte lijn op de platten te verlijmen. Door te werken met stijfsel kon hij beetje bij beetje het leer dwingen in die rechte lijn te komen én te blijven. Nadat ook deze fase weer de tijd gekregen had geheel te drogen, kon hij het eigen gemaakt terpentijmarmer stotend op de platten verwerken. Omdat papier kwetsbaar is op de hoeken maakte hij verdekte perkamenten plathoekjes. Met in kleur afgestemde handbestoken kapitaaltjes kunnen we concluderen dat dit boek een zeer geslaagde Franse Band is geworden. |
|||||||||
 Franse Band van Anton |
|||||||||
  |
|||||||||
|
verdekte hoekjes van de Franse Band
|
|||||||||
|
|||||||||
 |
|||||||||
| Jopie heeft weer nieuwe beschrijvingen gevonden van bijzondere kapitaalbandjes en is dus druk doende deze te maken: Italiaans renaissance kapitaal, Duits omvlochten kapitaal, kloosterkapitaal en tongkapitaaltje. Zo breidt zich haar verzameling miniboekjes met kapitaalbandjes steeds verder uit en kunnen we bij haar de diverse exemplaren bekijken. | |||||||||
|
|||||||||
|
|||||||||
|
|||||||||
|
Behalve Jopie is ook Anton bezig met kapitaalbesteken.
Hij is echter niet op miniboeken bezig, maar op een volgend boekmodel van Goddijn. |
|||||||||
 |
|||||||||
| Jopie heeft tussen afgedankte boeken een fraai perkamenten exemplaar met een hand-bestoken kapitaal gevonden. Het boek dateert uit 1666 en beschrijft de geschiedenis van Enkhuizen. Via de open rug kun je heel goed de rugstroken zien, die tussen de touwbindingen aangebracht zijn. Dit boek bewijst weer eens hoe perkament als bandbekleding de tand des tijds doorstaat.
Verder laat ze ons de Bradelband zien die zij gemaakt heeft van het 13de boekmodel van Goddijn. De band bestaat uit 3 delen: een rug met over de kneep doorlopende flappen die op de schutbladen geplakt worden, en 2 platkernen die weer op die flappen geplakt worden. |
|||||||||
  |
|||||||||
|
Bradelband van Jopie
|
|||||||||
|
|||||||||
|
Bert vertelt ook nog hoe hij te werk is gegaan om de afbeelding van de oude boek-omslag van het boek van W.G. van de Hulst: De Bijbelse Geschiedenissen, opnieuw te kunnen gebruiken voor een nieuwe band om het herstelde boekblok.
Allereerst scande hij de afbeelding. Daarna volgden diverse bewerkingen in Photoshop en Paint om vlekken weg te werken en de afbeelding helder te maken. Nu hij een bevredigende afdruk op papier verkregen heeft, volgt de laatste fase: afdrukken op boekbinderslinnen. |
|||||||||
|
|||||||||
|
|||||||||
|
Jaap heeft voorbereidingen getroffen voor het maken van de spitselband (boekmodel 11) en naait de katernen op de perkamenten naaibanden. We waren bang dat het naaien om de 'spijkers' te veel ruimte in het naaiwerk zou geven, maar niets is minder waar. Het naaiwerk ziet er prima uit als het van de 'spijkernaaibank' wordt gehaald.
|
|||||||||
  |
|||||||||
|
boekmodel 11, de spitselband in wording bij Jaap
|
|||||||||
|
Maanden geleden legde Jaap ons een probleem voor over het inbinden van een jaargang tijdschriften. In het verslag van april 2008 lezen we: "Jaap moet een jaargang tijdschriften inbinden, maar de bijgeleverde band is 2,2 cm te wijd. Wat doe je er aan? De bijgeleverde band is berekend op het inhangen met metalen pennen. Er werden verschillende opties te berde gebracht, maar helaas, een definitieve oplossing kwam er niet. We zijn dan ook benieuwd hoe Jaap dit probleem uiteindelijk oplost".
Vandaag vertelt Jaap ons hoe hij met dit probleem geworsteld heeft, maar ook hoe het hem uiteindelijk gelukt is de tijdschriften perfect in te binden in de erbij geleverde originele band. |
|||||||||
 |
|||||||||
|
opdikking die Jaap uit de band haalde
|
|||||||||
| " Daarna sneed ik de rug uit de band. De bekleding liet zeer gemakkelijk los, dus kon ik er een nieuwe rug inleggen". |
|||||||||
  |
|||||||||
|
|||||||||
| " Vervolgens nam ik het boekblok onder handen. Alles weer losgehaald en de katernen opnieuw genaaid, maar nu met naaigaren van normale dikte. Bovendien liet ik het opdikkings-papier weg. Na het aanbrengen van gaas en een drierug kon ik de breedte van het ruggebord bepalen. De tekst van de originele band paste gelukkig nog precies op de nieuwe breedte van de rug, die een stuk smaller was dan de oorspronkelijke rug van de meegeleverde band. Er bleef daarom aan beide kanten van de rug voldoende oorspronkelijke bekleding over om ónder de bekleding van het vóór- en achterplat weg te werken. Nu was er een normale band die goed om het boekblok paste. Het heeft wat zweetdruppels gekost, maar uiteindelijk is het toch gelukt". |
|||||||||
| Een laatste interessante vermelding van deze dag is de tip van Jaap om uit te kijken naar een bijzonder illustratief en informatief boek, zeker voor kinderen, ook al is het in het engels: The History of making Books. Een uitgave van Gallimard Jeunesse. ISBN 0-590-47652-1 Via internet wordt het bij diverse handelaren aangeboden. |
|||||||||
